4 Yaşındaki Çocuğun Gelişimi Nasıldır, Özellikleri Nelerdir?
Çocuğunuzun gelişimini doğru bir şekilde destekleyebilmeniz için ilk olarak içinde bulunduğu gelişim evresinin özelliklerini detaylı bir şekilde bilmeniz gerekmektedir. Aksi takdirde onun gelişimi için yapmış olduğunuz davranışlar tam tersine onu olumsuz yönde etkileyebilir. Gelin şimdi dört yaş çocuklarının gelişimlerini farklı başlıklar altında detaylı bir şekilde inceleyelim.
4 Yaşındaki Çocuğun Zeka Gelişimi
Dört yaşına gelmiş olan bir çocuk karşılıklı konuşmaları daha uzun devam ettirebilir bir duruma erişir. Sorulan basit sorular karşısında daha kolay ve daha anlamlı cevaplar vermeye başlayacaktır. Ayrıca kendi duygu ve düşüncelerini de çok daha iyi bir şekilde ifade etmeye başlarlar.
Zaman kavramı gelişmiş ve günlük rutin aktivitelerin zamanını daha iyi kavrayabilir duruma gelmiştir. Artık sabahları kahvaltı yapıldığını, akşamları ise akşam yemeği yendiğini anlayacaktır. Ayrıca bu yaş grubundaki çocuklarda dikkat süresinin arttığını ve bir aktivite ile eskiye nazaran çok daha fazla ve uzun bir şekilde vakit geçirebildiklerini fark edebilirsiniz. Artık kuralları çok daha iyi bir şekilde anlayacak, iki ya da daha fazla direktifin yer aldığı cümleleri anlayabilecektir. Örneğin siz ona “Oyuncaklarını topla, ellerini yıka ve sonra da yemeğini yemeye gel” gibi bir cümle kurduğunuzda bunu tam olarak anlayacak ve eksiksiz bir şekilde yerine getirebilecektir. Artık dört yaş çocuklarıyla kurallı oyunlarda oynamaya başlayabilirsiniz zira artık kuralları anlayabilir ve onları uyumaya çalışırlar. Bu yaştan itibaren kızdıklarını fiziksel davranışlar ile ifade etmektense her zaman değil ama yavaş yavaş sözel olarak ifade etmeye başlarlar. Ayrıca problem çözme becerileri de oldukça ilerlemiştir.
4 Yaş Çocuğunun Fiziksel Gelişimi
4 yaş çocuklarında kaba ve ince motor becerilerinde önemli gelişmeler yaşanır. Kendi bedeninin kapladığı alanı daha iyi kavrar ve hareket ettiği sırada eskisine nazaran daha az bir yerlere çarpmaya başlar. Koşma becerisinin de önemli yükselişler yaşanır. Ayaklarıyla topa vurabilir ya da elleriyle topu fırlatmaya başlayabilirler. Bu yaştan itibaren merdivenleri yardım almadan inip çıkabilir, bir yerlere tırmanabilir, kısa bir sürede olsa tek ayak üstünde dengede kalabilirler. Ayrıca bu yaştan itibaren yavaş yavaş kendi kıyafetlerini giyip çıkarmaya da başlayacaklardır. Dört yaşındaki bir çocuğun el göz koordinasyonu da ilerler. Bu sayede de bir ipe boncuk dizebilir, kendi yaş grubuna uygun puzzle yapabilir, belirli nesnelerin içini boyayabilir, basit şekilleri kopyalayabilir, basit insan çizimleri yapabilir, 8-9 tane bloğu üst üste dizebilir, çatal, kaşık kullanabilir ve dişlerini kendi fırçalamaya başlayabilir.
Dört yaşına erişmiş olan bir kız çocuğunun ortalama kilosu 15,4 kilogram iken boyu 100,3 santimdir. Dört yaşına gelmiş olan bir erkek çocuğunun ise ortalama kilosu 16,3 kg iken ortalama boyu 102,3 santimdir. Unutmayın ki her çocuğun gelişimi kendine özeldir. Zira her birinin anne ve babasından aktarılan genleri ve içinde bulundukları çevre özellikleri birbirinden farklıdır. Bu sebeple bahsedilen gelişim özellikleriyle çocuğunuzun sahip olduğu özellikler arasında çok büyük farklar yoksa bunun normal olduğunu unutmayın.
4 Yaşındaki Çocuğun Beslenmesi
Dört yaşına gelmiş olan bir çocuk acıktığını ve ne zaman doyduğunu çok rahat bir şekilde anlar. Bu sebeple çocuklarınıza yemek yemesi ya da daha fazla yemesi için ısrar etmenize hiçte gerek yok. Diğerlerine kıyasla bazı çocuklar seçici olabilirler. Böyle bir durumda çocuğunuza yeni yiyecekler denemesi için teşvik edici davranışlarda bulunabilirsiniz fakat onları zorlamanız doğru bir davranış olmayacaktır. Porsiyonlarınızı hazırlarken yaşına uygun olmasına dikkat edin. Ayrıca sebze, meyve, protein ve karbonhidrat gruplarından hepsini yemesine de özen gösterin.
4 Yaşındaki Çocuğun Cinsel Gelişimi
Çocuklar dört yaşlarına geldikleri zaman kadın ve erkek arasındaki farkları fark etmeye başlarlar. Kadınsı ve erkeksi özellikleri anlamaya başlayan çocuklar kendi bedenlerini de keşfetmeye çalışırlar. Bu yaş çocuklarında cinsel organlarına dokunma ya da mastürbasyon rastlanabilen davranışlardır. Ayrıca arkadaşlarıyla oyun oynarken onların cinsel bölgelerini incelemeye çalışabilir, anne babasının el ele tutuşması ya da öpüşmesini taklit etmeye çalışabilirler.
Dört yaşındaki bir çocuk kadın ve erkekler arasındaki fiziksel farklılıkları sorgulamaya başlayacaktır. Bebeklerin dünyaya nasıl geldiği sorusu ile karşılaşma ihtimaliniz çok yüksektir. Böyle bir durumda en basit hali ile bebeklerin anne karnında büyüdüğünü ve sonra da doktorların bebeği annenin karnından çıkardığını söyleyebilirsiniz. Dört yaşındaki çocuklarda cinsel konularla ilgili merak oldukça yüksektir. Bu nedenle insanları kıyafetlerini çıkarırken izlemeye çalışabilirler.
Dört yaş için önemli olan konulardan bir tanesi de cinsel sınırları çocuğa öğretmektir. Çocuğunuza cinsel bölgesine insanlar içerisinde dokunmaması gerektiğini ve başkalarının da cinsel bölgelerine dokunmasının doğru olmadığını ona öğretmelisiniz. Ayrıca çocuğunuzu cinsel tacizden koruyabilmek adına özel bölgelerinin nereleri olduğunu detaylı bir şekilde anlatmalı özel bölgelerine anne, baba ve doktor dışında kimsenin dokunamayacağı, dokunduğu takdirde de hemen anne ya da babasının yanına dönmesini, dönemiyoraq yüksek sesle bağırmasına de ve muhakkak anne ya da babasına anlatması gerektiğini söylemelisiniz. Unutmayın ki çocuklar yalnızca yabancılar tarafından cinsel tacize maruz kalmıyorlar. Bu nedenle çocuğunuzun akrabalarınıza karşı da dikkatli olmasını öğretmek yarar var.
Çocukların özel bölgeleri cinsel organları, göğüsleri ve dudaklarıdır. Bu sebeple çocuğunuzu severken poposuna vurmak, dudağından öpmek gibi davranışlar sergilemeniz çocuk gözüne cinsel taciz normalleştirebilir. Bu nedenle bu gibi davranışlardan uzak durmalısınız. Ayrıca çocuğunuza aşkım ya da sevgilim gibi hitaplarda bulunmanız da doğru değildir.
Psikolojinin önemli isimlerinden Freud dört yaşındaki çocukların hemcinsleri olan ebeveyne karşı düşmanca duygular beslediklerini, karşı cinsteki ebeveynlerini ise hemcinsi olan ebeveynden kıskandıklarını söylemektedir. Bu nedenle dört yaşındaki çocuğunuzun size sergileyeceği düşmanca davranışlar karşısında ona sıcak yaklaşmalısınız zira çocuk hemcinsi olan ebeveynden kendi cinsine dair bilgileri öğrenmektedir ve onu rol model olarak erkekse erkek olmayı, kadınsa kadın olmayı öğrenmektedir. Son olarak da erkek çocukların dört yaşından önce sünnet edilmesi gerekmektedir. Zira çocuklar babalarına karşı düşmanca duygular besledikleri için babalarının onların penisini keserek cezalandıracağını düşünebilirler.
4 Yaşındaki Çocuğun Gelişimine Nasıl Destek Verilebilir?
4 yaşına gelmiş bir çocuğun dil gelişimini desteklemek için ona kitap okuyabilir ve kitaptaki olaylar üzerine bol bol sorular sorabilirsiniz. Ayrıca gün sonunda kendi gününüzün nasıl geçtiğini anlatıp ondan da aynısını isteyebilir çocuğunuzla hikaye uydurma oyunu da oynayabilirsiniz. Örneğin bir karakter, bir mekan, bir zaman ve bir de eylem vererek bir hikaye anlatmasını isteyebilirsiniz.
Dört yaşındaki bir çocuğun sayısal gelişim destekleyebilmek için yürüyüşleriniz sırasında ağaçları, arabaları, insanları beraber sayabilirsiniz, yemek yerken tabakta kaç tane yiyecek kaldığını bulma oyunu da oynayabilirsiniz. Unutmayın ki bu yaşa erişmiş olan bir çocuk genellikle 10 ila 20 arasına kadar sayıları sayı bilmektedir.
Renk ve şekil farkındalığını geliştirmek için ise bir renk belirleyip evin içinde o renkten eşya bulma oyunu, bir şekil belirleyip o şekildeki eşyaları bulma oyunu gibi etkinlikler yapabilirsiniz. İki farklı şekilde kestiğiniz kağıtları gruplamasını isteyebilir, oyuncakları renklerine göre ayırma oyun oynayabilirsiniz.
Sosyal becerilerinin gelişimini desteklemek için ilgisinin olduğu bir alanda bir kursa götürebilirsiniz. Dört yaş çocukların spor faaliyetlerine başlaması için oldukça uygundur. Sonraki yıllarda spor temelinin olabilmesi için çocuğunuzu jimnastiğe yollayabilirsiniz. Bu sayede hem esneklik kazanacak hem de güçlenecektir. Ayrıca evde teknolojik aletlerle vakit geçirmesindense sık sık oyun parklarına götürmeyi de tercih etmelisiniz.
Son olarak da çocuğunuzun öz güveninin gelişmesi ve bağımsız hareket edebilmeyi öğrenebilmesi için ona ev içerisinde sorumluluklar vermeyi de ihmal etmemelisiniz. Örneğin oyun bittikten sonra oyuncaklarını toplamasını ya da evcil hayvanını beslemesini isteyebilirsiniz.
