4 Yaşındaki Çocuğunuzla Hangi Oyunları Oynayabilirsiniz?
Doğduğu andan itibaren çocuğunuzun oyun ihtiyacı da onunla beraber doğmaktadır. Oyunlar onun gelişimine katkı sağlayacak, öğrenmesini kolaylaştıracak, sosyalleşmesine yardımcı olacak, empati kurmayı öğrenecek, karşıdaki bireye saygı göstermenin önemini fark edecek, kendisinin de bir birey olduğunun bilincine varacaktır. Bunların dışında daha saymadığımız pek çok olumlu katkıyı çocuğunuza kazandıracaktır. Oyunun ne bir yeri ne de bir malzemesi vardır. Siz nerde oynamak isterseniz, hangi malzemeyi kullanmak isterseniz o sizin oyun alanınız ve oyuncağınızdır.
Mutfaktan Çıkan Oyunlar
Mutfakta pasta ve yemek yaparken çocuğunuzun size yardım etmesini isteyebilirsiniz. Öncelikle ortamın güvenli olmasını sağlamanız gerekmektedir. 4 yaşında çocuğunuzun parmak kasları bardağı tutabilecek, kaşığı kavrayabilecek seviyededir. Bir pasta tarifini seçin ve onunla beraber malzemeleri masanızın üzerine gerekli ölçülerde olacak şekilde çıkartın. Daha sonra tarife uygun şekilde eklemeye çocuğunuza anlatarak başlayın. Onun tutabilecek ve ekleyebileceği malzemeleri pastanıza eklenmesine izin verin. Pastanın üstünü süsleme fikrini ondan alabilirsiniz. Nasıl süsleyeceğinizi sorun ve ondan gelecek olan fikirlerle beraber süsleyin. Bu oyun ile çocuğunuzun hayal dünyası, ince motor kasları, kendine güven duygusu gelişecektir. Sizinle vakit geçirdiği için yaşadığı mutluluğun ise bir ölçüsü bulunmamaktadır.
Mutfaktaki zarar vermeyecek süzgeç, kaşık gibi materyaller de oyun aracı olarak kullanılabilir. Süzgeç ile oynanabilecek oyunlardan biri ise süzgecin deliğinden şönil geçirerek oynanan oyun olmaktadır. Bunun için süzgeç, şönil ve boncuk gereklidir. Süzgeç ters çevrilir ve deliklerine şönil geçirilir. Bu işlemi çocuğunuzun yapmasına izin verebilirsiniz. Sonrasında boncuklar şönilden geçirilerek dizilir. Şönilin renkleri ile boncuğun renkleri eşleştirilerek de dizilebilir. Böylece el-göz koordinasyonu gelişeceği gibi bilişsel (zihinsel) gelişimine de katkı sağlar.
Yine mutfak malzemelerinden olan nohut, kuru fasulye, makarna ile de oyun oynanabilir. Bu üç malzeme azar azar karıştırılır. Üç kaseden birine nohutu, birine kuru fasulyeyi, birine de makarnayı ayırması istenebilir.
Çocukların en çok sevdiği aktivitelerden biri de boyama olmaktadır. Hele de işin içine parmaklar da girerse yaptıkları etkinlik unutmayacakları hatıra olarak kalır. Bunun için yine mutfaktan bir malzeme olan makarna kullanılabilir. Makarnaları parmak boyası, sulu boya gibi boyalar kullanarak boyayabilirsiniz. Sonrasında kurumaya bırakıp farklı etkinliklerde kullanabilirsiniz. Kuruyan makarnaları ipe dizerek kolye yapabilirsiniz. Kağıtların etrafını süslemede de kullanabilirsiniz.
Bulgur da bir oyun materyali olarak sayılabilir. Bulguru bir tepsi ya da geniş bir kap içine dökerek üzerine şekiller çizilebilir. Bu şekiller öncesinden belirlenerek bir kağıda çizilir ya da çıktısı alınır. Çocuğunuz da bu şekilleri bulgur üzerine işaret parmağı ile çizebilir.
Bunların dışındaki mutfakta bulunan tehlike arz etmeyen her eşya da bir oyun aracı olarak kullanılabilir. Bu sizin hayal gücünüze kalmaktadır. Mutfak eşyalarının bazılarının tehlikeli olduğunu çocuklarınıza anlatmayı unutmayınız.
Dışarıda Oynanabilecek Oyunlar
Doğa eşsiz ve sonsuz materyalleri ile en güzel oyun alanıdır. Toprak, ağaç size pek çok oyun oynamanız için fırsat verir. Kum üzerine şekiller çizilecek, bir kaptan diğerine boşaltılabilecek bir materyaldir. Bu özelliği bir oyuna çevrilebilir.
Doğadan toplanan kozalaklar ile etkinlikler yapabilirsiniz. Boyayabilir, çocuğunuzun odası aksesuar yapabilirsiniz. Kendi odasına bir ürün yapmak çocuğunuzun da çok hoşuna gidecektir.
4 yaşındaki çocuğunuz ile doğada oynayabileceğiz bir diğer alan ise deniz kenarı olabilir. Buradan deniz taşları, deniz kabukları toplayabilirsiniz. Denizden düz ve yassı taş toplayarak üzerine resimler çizebilir ya da o taşları bir nesneye çevirebilirsiniz. Deniz kabuklarını bir ipe diyebilirsiniz ya da bir çerçeve yapabilirsiniz. Taşları boyayarak renklerine göre sınıflandırabilirsiniz.
Doğadan toplanan çubuklar ile yere resimler çizmesine kılavuzluk edebilir yine doğadan toplanan taşlar ile de kağıda çizilen şekillerin üstünden gitmesini sağlayabilirsiniz.
Atık Materyallerle Oynanan Oyunlar
Boş ıslak mendil kutularının kapaklarını yerinden çıkararak bir oyun tüketebilirsiniz. Yeterli sayıda biriktirdikten sonra, çıkardığınız boş ıslak mendil kutusu kapağının altına aynı şekilden iki tane olacak şekilde yerleştirip kapaklarını kapatmalısınız. Daha sonra aynılarını bulması için yönlendirmelisiniz. Böylece kapağı açarken ince motor kasları çalışacaktır. Ayrıca hangi resmin nerede olduğunu aklına tutarak da zihinsel gelişimi güçlenecektir.
Atık süt kutuları, su şişeleri de oyun üretebilecek bir malzemedir. Bu kutuların içerisine boncuk ya da doğadan bulduğunuz taşlardan bir miktar koyarak markası yapabilirsiniz. Şişelerin dışını da kaplayabilir ya da süsleyebilirsiniz. Çocuğunuzun sevdiği bir müziği açarak marakasla ritim tutabilirsiniz. Çocuğunuzun hayal gücüyle bu şişelerden bebekler, bebek yatakları ve akla gelen pek çok şeyi çocuğunuzla yapabilir, bir oyuncak haline getirerek oyunlar oynayabilirsiniz.
Materyalsiz Oyunlar
Ellerimiz, ayaklarımız, gözlerimiz, kulaklarımız ve hatta tenimiz bile bir oyun aracı olarak kullanılabilir. Ellerimiz ile yakalamaca oynayabilir, ayaklarımızla sek sek oynayabilir, kulaklarımızla körebe oynayabiliriz. Biraz düşünürsek hiç materyal kullanmadan da bir oyun bulabiliriz.
4 yaş çocuğu artık yavaş yavaş saymayı da öğrenebilir. Bu nedenle içerisinde sayma olan oyunlar oynayabilirsiniz. İki ya da daha fazla kişiyle oynayacağınız bu oyunda parmaklarınızı açık bir şekilde yere koymanız gerekmektedir. Yerde açık olan parmakları bir kişi bir eliyle saymaya başlar. 10’a kadar ya da 20’ye kadar parmaklar tek tek sayılır. Sonrasında ise saydığınız sayının son sayısına denk gelen parmak içe doğru katlanarak oyundan çıkar. Son bir kişinin parmağı kalana kadar oyun devam eder.
Sayı sayarak oynanan bir diğer oyun ise bum oyunudur. Bu oyunda herkes yere çember şeklinde oturur ve ayaklarını uzatır. 5’e kadar ayaklar sayılır. 5 rakamı yerine ise bum denilir. Denk gelen ayak oyundan çıkar.
Parmaklarımızı oyun aracı olarak kullanabileceğimiz bir oyun da sırtıma şekil çiz oyunudur. Herkes sırayla sırtını döner. Diğer kişilerden biri onun sırtına işaret parmağı ile şekil çizer. Sırtına şekil çizilen kişi ise çizilen şekli bilmeye çalışır. En çok bilen kişi oyunu kazanır.
Nostaljik Oyunlar
Çok önceden sokaklarda oynanan bu oyunlar artık unutulmaya da yüz tutmuştur. Bu oyunlar çoğu zaman malzeme gerektirmeyen ya da doğadan sağlanan malzemelerle oynanan oyunlarıdır.
Körebe oyunu evin içinde oynayabileceğiniz bir oyundur. Sadece göze bağlanan bir materyal lazım olmaktadır. Bir kişinin gözü kapatılır. Diğer kişiler ise bu ebeden kaçmaya çalışır. Kaçarken ses çıkararak ebeyi yanıltmaya çalışırlar. Yakalanan kişi ebe olur. Bu oyunda etrafta fazla eşya olmamasına, etrafın tehlikesiz olmasına dikkat edilmelidir. Ebe çocuğunuz yerine siz olabilirsiniz.
Saklambaç dışarda ya da evde oynanan bir oyundur. Bir kişi ebe olup gözünü kapatır ve istenen sayıya kadar sayar. Diğerleri de saklanır. Yerini bulduğu kişilerden biri ebe olur.
Yakartop sadece top malzemesi gereken bir oyundur. En az üç kişi ile oynanır. Bir kişi ortada olur. Diğer iki kişi karşılıklı iki tarafa geçer. Topu ortadaki kişiye sırayla atarak ona değdirmeye çalışırlar. Top değince başka biri ortaya geçer.
Kutu kutu pense 4 yaş çocuğunun oynayabileceği bir oyundur. Hep beraber el ele tutuşarak çember oluşturulur. Aşağıdaki dizeler söylenerek ismi söylenen kişi arkasını dönerek tekrar el ele tutuşur.
Kutu kutu pense,
Elmamı yerse,
Arkadaşım…( burada oynayanlardan birinin ismi söylenir)
Arkasını dönse.
