16. Hafta Gebelik | 16. Hafta Hamilelik Döneminde Neler Olur?

16.Hafta Hamilelik

Yaratma yeteneğinin verildiği annelerin hamilelik döneminde daha özenli hareket etmeleri bebeğin daha iyi olmasını sağlayacaktır. Kutsal bir yük taşıyorsunuz ve onu en iyi şekilde taşımanız için bilmeniz gerekenleri sizin için bir araya getirdik.

Hamileliğin 16.haftası 4.aya denk gelmektedir. Ayrıca 2.trimesterindesiniz. (trimesterin: her üç aylık dönemlerden birine verilen ad.) Artık fetüs bir elma veya avakado büyüklüğündedir. Baş-popo mesafesi 10-13 cm ve ağırlığı 100-110 gramdır. Doğuma da 22 ile 24 hafta arasında bir zaman kaldı.

Ultrasonda artık baş popo mesafesi yeterli gelmediği için ölçülemez bu yüzden femur (üst bacak) dediğimiz üst bacak kemiği, karın çevresi, baş çapı ve baş çevresi ölçülür ve bilgisayar tarafından bebeğin boyu ve kilosu tahmin edilir. Femurun 7 katı yaklaşık olarak bebeğin boyunu göstermektedir.

Bu dönem, genetik tarama testleri 2’li, 3’lü test ve dörtlü testin yapıldığı dönemdir. Diğer bir test ise alfafetoprotein AFP denilen maddenin ölçülmesidir. Eğer şüpheli bir durum varsa amniyosentez yapılan dönem de bu dönemdir. Bebeğin içinde bulunduğu sıvıdan alına bir örneğin içinde bebeğin hücreleri bulunur, bebeğin kromozonal yapısı incelenir ve geçmişten gelen bir hastalık aranır. Anne adayının korktuğu bir işlem olmasının yanında işlemin kendisi uzman bir doktor tarafından yapıldığında korkulacak bir şey yoktur. Bu test her ne kadar tehlikeli olmasa da işlem sonucunda anneye birkaç gün evde istirahat önerilir. Sağlıklı bir bebeğe sahip olmak için bu testin göz ardı edilmemesi gerekir. Yine de bunlarla endişelenmeye hiç gerek yok bırakın doktorunuz takip etsin, ona güvenin ve hamileliğin tadını çıkarın.

16.Hafta da Annenin Vücudundaki Değişiklikler

Annedeki en önemli değişiklik göğüslerdeki ince damarların mavi renge dönüşmesi ve kalınlaşmasıdır, çünkü süt bezleri çalışmaya başlamıştır.

Uterusunuz (rahim, yumurtalık, vajinanın üst kısmı) artık karnınızın alt kısmında belirgindir. Yani anneye dışardan bakıldığında hamileliği belli olmaya başlamıştır. Her hamilelik aynı olmayacağından dolayı büyümenin de aynı miktarlarda olması beklenemez. Bu yüzden sakin olun.

Östrojen hormonunuzun artmasına bağlı olarak burun mukozanızda ödem oluşur ve size burun kanaması yaşatabilir, bu durum sık görülen bir hal alırsa doktorunuza danışın. Ayrıca ağız ve burun da kuruluk görülür. Bunu engellemek için daha nemli bir ortam yaratabilir ve bol bol su içebilirsiniz.

Rahim şu an 200 gram civarındadır. Amniyo suyu da 250 cc civarındadır. Bu haftadan sonra tam anlaşılamamakla birlikte bebeğin hareketleri anne tarafından fark edilir. Eğer ilk hamileliği değilse bu hafta da bebeğin hareketlerini hissetme olasılığı daha yüksektir. Fark edilemediğinde de bir sorun olduğu anlamına gelmez. Genellikle hamileliğin 20.haftasında hareketler daha net hissedilir.

Vücudunuzdaki kanın miktarı %50 arttığı için yüzünüz daha parlak ve canlı görünür. Sizde kendinizi daha kuvvetli ve dinç hissedersiniz. Bununla birlikte dolaşım sisteminizin de normalden daha fazla çalışması anlamına gelecektir. Kan hacmindeki bu artış el ve ayak bileklerinizde şişmeye neden olur. Gebelikte alacağınız kilo da dolaşım sisteminize baskı yapacak, kan damarlarınız ve kılcal damarlarınızda genişleme olacaktır. Bu durum sizi rahatsız edecek noktaya ulaşırsa doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyin.

Mide yanmaları da bu haftada başlar. Bunun için doktorunuzla görüşmelisiniz.

Artık yüzüstü ve sırt üstü yatmamanız gereken dönem başladı. En sağlıklı yatış pozisyonu sol tarafınıza yatmaktır. Kalbin bu tarafta olması sebebiyle bebeğe daha fazla oksijen ve plesentaya daha fazla besin gidişi bu şekilde sağlanır. Tabi ki sağ tarafa da yatılabilir ancak uzun süre bu şekli tavsiye etmiyoruz çünkü karaciğere baskı artacağı için anne rahatsızlık duyabilir. Ayrıca yarım saatten fazla aynı pozisyonda kalmamanız gerektiğini de söyleyelim.

Fazla çalışan hamilelik hormonları yüzünden gözlerinizde kuruluk ve kaşıntı olabilir. Lens kullanıyorsanız bırakmanız gerekecek, gözlük kullanmalısınız. Doktorunuza danışmalısınız, göz damlası kullanmanız gerekebilir.

16.hafta da rahim bebeği taşımak için gereken düzeni almaya başlayacağı için kasık, bacak ve rahim bölgesinde ağrı yaşamanız normaldir. Kas ve bağ dokunuz ve leğen kemikleriniz bebeği taşımak için hamilelik pozisyonu almaya başladı.

16.Hafta da Bebekteki Değişiklikler

Bu hafta da kulaklar ve burun bebek doğduğunda olacakları doğal yerlerine yerleşirler. Göz kapakları henüz tam açılmamasına rağmen göz hareketleri belirginleşir, gözbebeklerini yanlara çevirebilir ve ışığa karşı duyarlılık gösterir. Göz kırpmaya da başlar. Kirpikleri de belirginleşir.

16. hafta da lanuga denilen ince vücut tüyleri bebeğinizin kafasını kaplar.

Bu hafta ile bebek daha aktif olmaya başlar. İskelet sistemi hızla gelişmeye devam ettiği için; kollarını hareket ettirir ve ellerini birbirine birleştirebilir. Bacakları bu hafta kollarından daha uzundur. Bacakları neredeyse tamamen gelişti, ayak tırnakları çıkmaya başladı, el tırnakları ise tamamen oluştu. Kafası da dikleşti. Vücudundaki bütün kaslarını bu hafta itibariyle kullanabiliyor. Dokunma duyusu da artık aktif. Göbeğinizi dürterseniz oda içerde hareket edecektir. Yüz kasları da yüz mimiklerini çalıştırması için yetecek güçte. Bebeğiniz gülücük ve kızgın surat yapabiliyor ama tam kontrollü değil.

Bebeğinizin kulak gelişimi neredeyse tamamlandı, iç kulak kemikleri oluştu, artık onunla konuşabilirsiniz ve ninni söyleyebilirsiniz, sizi duyabilir. Aranızdaki bağın daha da kuvvetlenmesi için ona yumuşak ses tonunuzla sürekli bir şeyler söyleyin, onunla konuşun. Bu haftadan başlayarak doğuma kadar bunu yaparsanız bebeğiniz doğduktan sonra sesinizi her duyduğunda sakinleşecek ve doğum öncesinde kurulan bağınız güçlenerek devam edecektir.

Bebeğinizin cildi çok ince ve damarları rahatça görülebilir.

Miyelin, ak madde olarak bilinir ve beyindeki sinir hücrelerinin mesajlarının iletilme hızını artırır, beynin %60 lık kısmını oluşturur. Yani daha hızlı düşünmemizi, dolayısıyla zeki olmamızı sağlar. Miyelinin oluşması için biraz yağa ihtiyacınız var. Miyelin oluşumu 16. Hafta da başlar. Unutmayın, bebeğinizin sinir sistemi bu dönemden sonra sizin beslenmenize dikkat etmeniz sayesinde gelişecektir. Doğru beslenin ki bebeğinizin başarı olasılığı daha da artsın .

Bu dönem hızlı büyümenin başlangıcıdır. Plesenta bebek kadar olmuştur. Bebeğin dolaşım sistemi (kalp ve böbrekler) ve üriner sistemi tam anlamıyla çalışmaya başlamıştır. Bebeğiniz bu hafta sık sık hıçkırıyor. Ultrason da hıçkırdığı fark edilir. Bu hareket bebeğin akciğer hareketlerinden önce öğrendiği harekettir. Nefes borusunda hava yerine amniyo sıvısı bulunmaktadır. Hıçkırık bizim bildiğimizden biraz değişik bir hıçkırıktır. 16.hafta da kalbi artık gelişimini hızla tamamlar, bebeğin kalp atışları bizim kalp atışlarımızdan iki kat hızlıdır ve günde ortalama 10 litre kan pompalamaktadır.

Eğer ailenizde bir kalp hastalığı geçmişiniz varsa bunu doktorunuza bildirdiğinizde o da 16. Hhftayı bekleyelim diyecektir. Bu hafta veya devamında doktorunuz fetal ekokardiyografi isteyebilir.

Cinsiyeti bu hafta da artık net olarak belli olur.

Nasıl Beslenmelisiniz?

Bu dönemde aşerebilirsiniz, bu normaldir. Bazen sadece bir şeyin belirli bir şekline aşererken bazen de birçok şeye aşerebilirsiniz. Unutmayın ki neyi tüketirseniz bebeğinizin gelişimi için o kullanılacak. Dolayısıyla öncelikle onu beslemeye yönelik bilinçli bir anne adayı görmek istiyoruz. Bunun içinde size destek olmaya çalışıyoruz. Bu sebeple neye aşereceğinize biraz dikkat edin.

Pika denilen bir aşerme şekli vardır. Anne adayı, alçı, kireç, tebeşir, kömür, kil, boya, çamaşır veya bulaşık deterjanı gibi yenmeyen maddelere aşerer. Mineral eksikliğinden kaynaklanan bu durumu hafife almayın hemen doktorunuza bildirin. Gereken müdahaleyi doktorunuz yapsın.

Eğer şekerli ve yağlı şeylere aşeriyorsanız size birkaç önerimiz var:

1. Çikolata yerine kuru meyve, (bitter çikolatanın özel bir durumu var)
2. Bisküvi yerine çörek
3. Pasta yerine reçelli doğal ekmek
4. Cips yerine kuruyemiş veya cipsinizi tuzsuz olarak kendiniz evde yapabilirsiniz
5. Kremalı tatlılar yerine taptaze doğal meyveler.

Mevsiminde ve taze gıdalarla beslenmelisiniz. Konserve, beklemiş yemekler, ambalajlı, katkı maddeli yiyeceklerden uzak durun. Bol çeşitten oluşan bir diyet hazırlayın kendinize böylece ihtiyacınız olan bütün mineralleri ve vitaminleri almış olursunuz.

Hamilelikte dışardan alınması gereken sadece folik asit ve demirdir. Sağlıklı beslendiğiniz sürece başka bir takviyeye ihtiyacınız olmayacak.

Miyelin

Miyelin çok önemlidir. Oluşumu için özellikle B12 vitaminine ihtiyacınız var. B12 hamilelik dışında sürekli dışardan alınması gereken bir vitamindir. Vücudunuz sadece hamilelikte çok az bir oranda B12 üretir, yani hiçbir şey yapmasanız dahi çocuğunuz genlerinden gelen bir standardı yakalayacaktır. Hamilelikte doğru beslenme ile bu olasılığı daha yukarıya taşımanız mümkün. Bu yüzden size önerimiz 16. Hafta itibariyle hafta da bir somon balığı yiyin. En iyi B12 kaynağı somon balığıdır. Her gün avuç içi kadar kabak çekirdeği yiyin. Kabak çekirdeği çinko deposudur. Bebeğinizin düşünme ve akıl yürütme faaliyetlerine ve miyeline destek olacaktır. Yumurta her zaman mucizedir. Canlı üretebilen tek besin olması da ayrı bir değerlidir. İçinde kolin denilen bir madde vardır ve miyelin için gereklidir. Ayrıca öğrenme, hafıza, sinir sistemi ve bilişsel kabiliyetler yumurta ile daha zengin olacaktır.

Deniz yosunu, her hafta ufak bir miktar öneriyoruz. Yurdumuzda çok alışıldık olmadığını biliyoruz ama Japonya da temel besin olarak kabul edilen deniz yosunu magnezyum, çinko ve iyot başta olmak üzere birçok mineral açısından da zengindir. Bilişsel faaliyetlerde ve sinir sisteminde büyük etkisi vardır.

Bitter çikolata beyni destekler. Kakaosu bol olan bitter flavonol denen bir madde açısından zengindir. Bu madde güçlü bir antioksidandır ve magnezyum, demir ve çinko miktarı yüksektir. Beynin bütün yaşamımız boyunca korunmasını sağladığı gibi hamilelikte beynin sağlıklı oluşumunda katkısı olacaktır. Her gün düzenli olarak sadece bir ufak parça yemenizi tavsiye ederiz. Yaban mersini de beyin faaliyetleri için etkili bir gıdadır. Bu besinlerin emiliminin yüksek olması için tüketmeden önce veya sonra 20- 30 dakika başka bir şey tüketmeyiniz.

Sadece hamilelikte değil emzirirken ve kendi beyin sağlığınız için de bu saydığımız gıdaları terk etmeyin.

Bebeğinizin 2. trimesterinden sonra daha yoğun proteine ihtiyacı vardır. Onun kas yapısı için şarttır. Yetişkin ve hamile olmayan bir kadının günlük protein ihtiyacı 45-60 gram arasında iken bu hamile bir kadın için 75-100 gram aralığına yükselir. Kırmızı ve beyaz et, süt ve süt ürünleri, kuru baklagiller, yumurta, tahıl ürünleri, kuruyemişler. Bununla birlikte günlük en az 20-30 gram demir, 500 gram kalsiyum ve 300 kkal enerji alınmalıdır. Antibiyotik ile beslenen hayvanlar ve ürünleri GDO lu ürünler kesinlikle tüketilmemelidir. Balık tüketmek iyidir. Ancak derin su balıklarındaki civa hamilelikte fazla gelebilir, buna dikkat etmek gerek. Yine çiftlik balıklarında da antibiyotik kullanıldığını unutmayın.

Vejeteryan anneler ise beslenirken daha dikkatli olmalılar. Bebeğin ihtiyaçları anneden önce geldiği için diyetinizi doktorunuz ile birlikte hazırlamalısınız ve mutlaka yumurta ile süt ve süt ürünlerini tüketmelisiniz. Vejeteryan anneler hayvansal protein yerine bitkisel protein aldıkları için hamilelerin çoğunda görülen bağırsak sorunu yaşamayacaklardır, ayrıca, daha az yağ ve kalori içerdiği için kilo alımları da daha kontrollü olacaktır. Öte yandan bebeğin hayvansal protein ile vücudunun yapı taşlarını sağlam atması gerekmektedir. Beyin gelişimi için de hayvansal yağ önem taşımaktadır.

 Alınması gereken vitaminler

1. A vitamini
2. B vitaminleri
3. C vitamini
4. D vitamini

Alınması gereken minaraller

1. Demir
2. Magnezyum
3. Kalsiyum
4. Omega-3

Sıvı Alımı Önemlidir

Bol sıvı alımı başta sizi idrar yolu enfeksiyonundan korur. Oligohidramnios (amniyo sıvısının azlığı), erken doğum, solunum yolu enfeksiyonları, kabızlık ve ishali engeller.

Kilo Alımına Artık Dikkat Edin

Bol bol su için. Sizin en büyük desteğiniz içtiğiniz sudur.

Kahvaltıyı sağlam yapın, hatta biraz yağlı besinler alabilirsiniz, yumurta, peynir, zeytin mutlaka olmalı. Tereyağı veya kaymak ile de yağ ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.

Sebze ve tahılları mutlaka tüketmelisiniz. Süt ürünlerini ve orta yağlı etleri genelde gündüz tüketin akşama bırakmamaya çalışın.

İşlem görmüş dolayısıyla ambalaja girmiş her şey yasak.

Kuru yemişler yağ deposudur. Yararlı yağlar içerirler. Çantanızda, iş yerinizde çekmecenizde evde sehpanın üzerinde; ceviz, fındık, kuru üzüm, yaban mersini, kuru yemişler ve kuru meyveler bulundurun. Hatta şanslı iseniz mevsimine göre en tazesini alabilirsiniz.

Dondurma yiyecekseniz ki mevsimine göre bazen dayanılmaz olduğunu biliyoruz, doğal olanını seçin, bildiğiniz yerden alın. Meyveli, kuru yemişli olanlarından tüketin. Bırakın biraz pahalı olsun ve ağzınızda iyice eriterek yavaş yavaş gönderin mideye. Tadını çıkarın. Bir daha bebeğinizle birlikte dondurmayı bu şekilde yeme şansınız olmayacak, doğduktan sonra onlar hep elinizden alacak ve siz bundan da zevk alacaksınız. Tabi bu kadar dondurma yedikten sonra bir yarım saat egzersiz yapmayı unutmayın. Güneşe çıkıp yürüyün. Hem D vitamini alın hem egzersiz yapın.

Ana öğünlerin aralarına ara öğünler yerleştirmelisiniz. Aç kalmayın, açlık hissetmeniz tansiyonunuzu düşürebilir. Bunun yerine kontrollü olarak bir şeyler atıştırın. Ama çok atıştırmayın ki ana öğünlerde tüketeceğiniz besinlerin emilimi iyi yapılabilsin, gereğinden fazla yemeniz emilimde değerli gıdaların kaybolmasına bebeğe ulaşmadan sizde yağ olarak birikmesine sebep olur.

Vücudunuz bu haftadan itibaren daha dazla gerilmeye başlayacaktır. Kilo alımı, hormonlar cildin gerilmesi vücudunuzda çatlaklar yaratabilir. 16. Haftadan itibaren bol su içmeye başlayın, çatlaklarınıza en iyi gelecek şey sudur. Hızlı kilo alımından uzak durun. Bir de uygun bir cilt yağı ile vücudunuzu ovabilirsiniz.

16. Hafta da Nelere Dikkat Etmelisiniz?

En önemlisi hamilelikten önce de düzenli olarak egzersiz yapmaktır. Vücudunuzdaki tüm kaslarınız özellikle bel kaslarınızı önceden kuvvetlendirmiş iseniz, bu haftadan sonra daha hızlı artacak olan kiloları taşımanız çok daha kolay olacaktır.

Tabi ki hamilelikten önceki tempo ve zorlukta spor yapmanızı tavsiye etmiyoruz.

Eğer egzersizlere hamilelik ile yapmaya başladıysanız günlük yürüyüş ve yüzme önerdiğimiz sporlardır. Özellikle yüzmeye doğuma kadar rahatça devam edebilirsiniz. Tabi kullanacağınız havuz veya denizin olumsuz etkilerini yok etmeye çalışarak gerekli önlemleri alarak. Yüzmeye devam etmeniz kaslarınızın gelişimi için en iyi yöntemdir. Hamileliğin sonuna kadar yapabilirsiniz. Yüzme süresince ıslak mayo ile kalmamaya, havuz suyunda uzun süre kalmamaya ve hızlıca duş almaya dikkat ettiğiniz sürece yüzmeye devam edebilirsiniz.

Yüzme ve yürüme genel anlamda size yeterlidir.

Ancak daha fazla egzersiz yapmak istiyorum diyorsanız; bir uzman eşliğinde yoga ve plates de yapabilirsiniz. Bu sporlar doğumu da kolaylaştırır. Ağır egzersizlerin büyümeye çalışan bebek için olumsuz bazı etkileri vardır. Artan vücut ısısı, rahme giden kan hacminin azalması, karın bölgenizin zarar görme ihtimali. Bu yüzden bisiklet, tenis, kayak skuba diving bütün hamilelere yasak. Vücut ısısı 39 derecenin üzerine çıkmamalı, ısının artışı susuz kalmaya işaret edecektir. Su miktarı hamilelik için çok önemlidir.

Hem spor yaparken hem de gündelik yaşamınızda yeni kıyafetler almalısınız, iç çamaşırlarınızın pamuklu olduğundan emin olun. Sıkmamasına özen gösterin. Özellikle ayakkabılar çok önemlidir. Ayağınız 16. Haftadan itibaren şişmeye başlayacaktır. Topuklu ayakkabılar artık yok. Ayağınızı sıkmayan ve ortopedik ayakkabılar tercih etmelisiniz. Aynı konu göğüsleriniz içinde geçerlidir. Artık yavaş yavaş şişmeye ve süt üretecek yapıya gelmeye başlayan göğüslerinizi bir an önce sıkmayan rahat ama sarkmayı da önleyecek bir hamile sütyeni ile desteklemelisiniz.

16. Hafta Gebelik Ultrason Görüntüleri

16. Hafta Gebelik Uzman Görüşleri